برداشت از رفتار اقتصادی در قرآن506- از چه کسی خداوند نمی گذرد- برتری ایمان آورندگان (آیه 34 و35 سوره محمد صلی الله علیه و آله)
در آیات 34و35 سوره شریفه محمّد (صلی الله علیه و آله و سلّم)، عدم بخشش کافران را یادآور شده و برتری مسلمانان و بودن خداوند با آنان و اینکه از نتیجه اعمالشان چیزی کم نمی کند.
۳۴- إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللّهِ ثُمَّ ماتُوا وَ هُمْ کُفّارٌ فَلَنْ یَغْفِرَ اللّهُ لَهُمْ ۳۵- فَلاتَهِنُوا وَ تَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللّهُ مَعَکُمْ وَ لَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمالَکُمْ
ترجمه: ۳۴ ـ کسانى که کافر شدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند سپس در حال کفر از دنیا رفتند، خدا هرگز آنها را نخواهد بخشید. ۳۵ ـ پس هرگز سست نشوید و (دشمنان را) به صلح (ذلت بار) دعوت نکنید در حالى که شما برترید، و خداوند با شماست و چیزى از (ثواب) اعمالتان را کم نمى کند![1]
سوره 47. محمد آیه 34 آیه إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ مَاتُواْ وَهُمْ کُفَّارٌ فَلَن یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ترجمه همانا کسانى که کفر ورزیدند و (مردم را) از راه خدا باز داشتند، سپس در حال کفر از دنیا رفتند، پس خداوند هرگز آنان را نخواهد بخشید. نکته ها این آیه در میان دو آیه قرار گرفته که خطاب به مؤمنان است و لذا خطر ارتداد مؤمنان را که به کفر آنان بیانجامد گوشزد مىکند. خطرى که بسیار بدفرجام است. با اینکه خداوند همه گناهان را مىبخشد، انّ اللّه یغفر الذّنوب جمیعاً»(96) و راه توبه براى همه و همیشه و نسبت به هر گناه تا لحظه مرگ باز است، امّا آنان که در حال کفر از دنیا بروند و یا مرتد شده و باز نگردند و یا منافقان، مشمول مغفرت نمىگردند. ان اللّه لا یغفر ان یشرک به و یغفر ما دون ذلک لمن یشاء»(97)، فلن یغفر اللّه لهم»[2] 96) زمر، 53 . 97) نساء، 48.
سوره 47. محمد آیه 35 آیه فَلَا تَهِنُواْ وَتَدْعُواْ إِلَى السَّلْمِ وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللَّهُ مَعَکُمْ وَلَن یَتِرَکُمْ أَعْمَالَکُمْ ترجمه پس سستى نورزید، تا به سازش دعوت کنید، با اینکه شما برترید و خداوند با شماست و هرگز چیزى از (پاداش) اعمالتان را کم نمىکند. نکته ها جمله یَتِرَکم» از وتر» به معناى نقصان و کاهش است. سؤال: قرآن در یک جا مىفرماید: و ان جنحوا للسلم فاجنح لها»(98) اگر دشمن آغوش خود را براى صلح باز کرد، شما نیز بال خود را بگشایید و پیشنهاد صلح را بپذیرید، امّا این آیه از صلح انتقاد کرده و مىفرماید: فلاتَهنوا و تَدعوا الى السّلم» پس تکلیف چیست و باید به کدام آیه عمل کرد؟ پاسخ: هر آیه نظر به یک جنبهاى دارد، سازش بر اساس ترس و سستى و رعب زدگى ناپسند است، زیرا آرزو و علاقه دشمنان همین است، ودّوا لو تدهن فیُدهنون»(99) امّا مدارا که از موضع قدرت و ترحم بر ضعیف است، پسندیده مىباشد. چنانکه آهسته رفتن گاهى بر اساس ضعف جسمى است وگاهى براى همراهى با کودکان و سالمندان که توان تند رفتن ندارند. اسلام مىفرماید: شما از نظر روحیه، قدرت و امکانات باید در مرحله عالى باشید و در آن حال اگر دشمن تقاضاى صلح کرد بپذیرید. مراد از معیّت و همراهى خداوند با مؤمنان و اللّه معکم»، معیّت عمومى خداوند، که فرموده است: هو معکم این ما کنتم»(100) نیست، بلکه معیّت خاص است که در اینجا به معناى عزّت و نصرت و هدایت ویژه الهى نسبت به مجاهدان راه اوست.(101) چنانکه در آیات دیگر نیز به این همراهى خاص اشاره شده است: انّ اللّه لمع المحسنین»(102) هنگامى که خداوند متعال خطاب به مؤمنان فرمود: و انتم الاعلون» امکان داشت که برخى مؤمنان با دیدن کمى نفرات خودى و کثرت نفرات و تجهیزات و قدرت دشمن دچار تردید و دودلى شوند، لذا خداوند بلافاصله فرمود: واللّه معکم».(103)[3] 98) انفال، 61. 99) قلم، 9. 100) حدید، 4. 101) تفسیر فرقان. 102) عنکبوت، 69. 103) تفسیر کبیرفخررازى.
پیام ها: 1- کفر، مایهى بطلان اعمال گذشته انسان در دوره ایمان مىگردد. لاتبطلوا اعمالکم. الّذین کفروا» 2- هنگام مردن مهم این است که انسان مؤمن بمیرد یا کافر. کفروا. ماتوا و هم کفّار» 3- کفر و عناد، عامل بازداشتن دیگران از نیکىها و خوبىها مىگردد. کفروا و صدّوا عن سبیل اللّه» 4- آمرزش الهى تا قبل از دیدن علائم مرگ امکانپذیر است. ماتوا و هم کفّار فلن یغفر اللّه لهم» 5- مؤمن، نباید به خود سستى راه دهد. یا أیّها الّذین آمنوا. فلاتهنوا» 6- صلابت و استحکام جبهه داخلى، شرط اساسى پیروزى است. فلاتهنوا.» 7- پیشنهاد صلح و سازش، از جانب جبهه ایمان مطرح نمىگردد. فلاتهنوا و تدعوا الى السلم» (ولى اگر دشمنان پیشنهاد دادند و به مصلحت بود پذیرفته مىشود. و ان جنحوا للسلم فاجنح لها») 8- به مسلمانان روحیه بدهید و ارزش آنان را به خودشان تذکّر دهید. و أنتم الاعلون واللّه معکم» 9- امدادهاى الهى همواره با مؤمنان مجاهد است. واللّه معکم» 10- خداوند، پاداش مجاهدان را تضمین نموده است. و لن یترکم أعمالکم»[4]
[1] - تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی با همکاری جمعی از نویسندگان؛جلد 21، صفحه 483 و 489.
[2] - تفسیر نور، محسن قرائتی؛ جلد11 ، صفحه 99.
[3] - تفسیر نور، محسن قرائتی؛ جلد11 ، صفحه 100 و 101.
[4] - تفسیر نور، محسن قرائتی؛ جلد11 ، صفحه 100 و 101
درباره این سایت